ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΚΥΠΡΙΟΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Α΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Δρ Θεολογίας - Δρ Μουσικολογίας

Καθηγητὴ Μουσικὴ Ἀκαδημία ARTE

Ὁ Οἰκονόμος Παπαχαράλαμπος γεννήθηκε στὸ χωριὸ Τάλα τῆς ἐπαρχίας Πάφου τὸ 1861[1]. Ὑπῆρξε ἐκκλησιαστικὸς παράγοντας καὶ ἄριστος κάτοχος τῶν ἐκκλησιαστικῶν γραμμάτων καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς[2]. Κατήγετο ἀπὸ ἱερατικὴ οἰκογένεια[3]. Ἡ σύζυγός του ὠνομαζόταν Ἑλένη Χατζη-Οἰκονόμου. Διεκρίνετο γιὰ τὴ φιλοπονία, τὴν ἀγαθότητα τῆς ψυχῆς της καὶ τὰ φιλάνθρωπά της αἰσθήματα.

Τὴ ψαλτικὴ τέχνη διδάχθηκε ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Ἰωαννίκιο, ὁ ὁποῖος διετέλεσε ἐφημέριος στὸν ἱερὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Λαζάρου στὴ Λάρνακα[4]. Κάποια στοιχεῖα γιὰ τὶς μελέτες καὶ τὴ σπουδή του στὴν ψαλτικὴ παίρνουμε ἀπὸ τὶς ἐπιστολές του στὴν ἐφημερίδα Πάφος. Σὲ μιὰ ἀπαντητικὴ ἐπιστολή του πρὸς τὸν Καουρῆ ὁ Οἰκονόμος Χαράλαμπος ἀναφέρει ὅτι διδάχθηκε τὴ βυζαντινὴ μουσικὴ ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους μουσικοὺς καὶ συγγραφεῖς, τοὺς ὁποίους γιὰ νὰ ἀπαριθμήσῃ θὰ ἤθελε ἀρκετὲς σελίδες. Τὰ συγγράμματα τῶν μουσικῶν αὐτῶν ὑπῆρξαν γιὰ ὁλόκληρη ἑξηκονταετία ἡ τροφή του, ἡ σκέψη του καὶ ἡ ζωή του. Ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐκκλησιαστικὸς μουσικὸς συγγραφέας, τοῦ ὁποίου τὰ συγγράμματα νὰ μὴν ἔχει μελετήσῃ πολλὲς φορές. Ἀναγκάζεται νὰ ἀποκαλύψῃ καὶ πτυχὲς τῆς προσωπικῆς του ζωῆς, ὅτι δηλαδὴ μετὰ τὴν ἐκτέλεση τῶν πολλῶν του καθηκόντων στὴν Μητρόπολη Πάφου, δὲν εἶχε οὔτε λεπτὸ τῆς ὥρας ἀφιερωμένο παρεκτὸς γιὰ τὴ μουσική. Πολλὲς φορὲς χάριν τῆς μελέτης τῆς μουσικῆς, ἀδιαφοροῦσε καὶ γιὰ αὐτή του τὴν τροφή[5].

---

[1] Βλ. ΚΟΥΔΟΥΝΑΡΗ, Λεξικόν, σ. 455. Ὁ Θεόδουλος Καλλίνικος ἀναφέρει ὅτι ὁ Οἰκονόμος Χαράλαμπος γεννήθηκε τὸ 1860, ἀλλὰ ἡ χρονολογία αὐτὴ θεωρεῖται μᾶλλον λανθασμένη. Βλ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ, Θεωρητικόν, σ. 146. Τὴν ἴδια λανθασμένη χρονολογία χρησιμοποιεῖ καὶ ὁ Τάκης Καλογερόπουλος. Βλ. ΛΕΜ, τ. 6, σ. 477. Δυστυχῶς ἡ Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκοπαιδεία δὲν ἔχει λεῖμμα γιὰ τὸν Οἰκονόμο Χαράλαμπο.

[2] Βλ. ΚΟΥΔΟΥΝΑΡΗ, Λεξικόν, σ. 455.

[3] Βλ. ΠΑΦΟΣ, Ἑβδομαδιαία ἀνεξάρτητος ἐφημερίς, Ἔτος ΙΣΤ΄ - Ἀρ. φύλλου 868, Πέμπτη 11 Μαρτίου 948, σ. 3.

[4] Βλ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ, Θεωρητικόν, ὅπ.π., σ. 146. Τ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ, Παπαχαράλαμπος οἰκονόμος, ΛΕΜ, τ. 6, σ. 477.

[5] Βλ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ, Ἐπιστολές, ὅπ.π., σ. 45.

(συνεχίζεται)