ΙΣΟΚΡΑΤΗΜΑ - ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Θ.

1.        Στο Β' ήχο λ.χ., όταν κρατούμε ισοκράτημα Δι (χαμηλό), μπορούμε να είναι συνεχόμενο, χωρίς να κάνουμε καμιά απολύτως εναλλαγή. Αντίθετα, όταν στον Β' ήχο κρατούμε ισοκράτημα Δι ψηλό, τότε πρέπει να κάνουμε συνεχώς εναλλαγές στο Δι, Βου και κάποτε Γα, για να μη συγκρούεται το ισοκράτημα με τους φθόγγους της μελωδίας. Όταν κάνουμε συνεχόμενο ισοκράτημα δεν ενδείκνυται να παίρνουμε αναπνοή εκεί, που έχουμε μαρτυρία. Επίσης στο συνεχόμενο ισοκράτημα δεν πρέπει να παίρνουν οι ισοκράτες αναπνοή στην ίδια θέση, αλλά να συγχρονίζονται ο καθένας να πάρει αναπνοή σε διαφορετική θέση.

2.        Για να μπορέσεις να γράψεις σωστά ισοκρατήματα, πρέπει να ξέρεις αρμονία Ευρωπαϊκής Μουσικής, αλλά πρέπει να ξέρεις να την προσαρμόσεις ανάλογα στα Βυζαντινά ακούσματα.

3.        Τα ισοκρατήματα πρέπει να αλλάζουν με βάση τους κανόνες της αρμονίας. Όμως δεν πρέπει να αλλάζουν στην τελευταία συλλαβή της μελωδικής γραμμής, διότι αυτό ακούγεται κακόηχο, αλλά πρέπει να φροντίσουμε να αλλάξουμε το ισοκράτημα πιο νωρίς. Π.χ. στο «Τι θαυμάζεις Μαριάμ», δεν θα αλλάξουμε ίσο και να πάρουμε Πα όταν ο ψάλτης πατά Κε, αλλά λίγο πιο πριν. Το ισοκράτημα, όπου αυτό είναι εφικτό, δεν πρέπει να αλλάζει μόνο για ένα ή για λίγους φθόγγους.

4.        Η Βυζαντινή Μουσική δεν ακολουθεί απαραίτητα και πιστά όλους τους κανόνες της αρμονίας της Ευρωπαϊκής Μουσικής. Απλά ακολουθεί μόνο τους γενικούς κανόνες της αρμονίας, οι οποίοι ισχύουν για κάθε είδος μουσικής.

5.        Το ισοκράτημα, όπου αυτό είναι εφικτό, δεν πρέπει να αλλάζει μόνον για ένα ή για λίγους φθόγγους.

6.        Οι ισοκράτες πρέπει να βρίσκουν κοινούς φθόγγους με τους μελωδούς και εκεί να αλλάζουν το ισοκράτημα. Με αυτό τον τρόπο γίνεται έλεγχος κατά πόσον οι ισοκράτες και οι μελωδοί βρίσκονται στο ίδιο ύψος.