ΙΣΟΚΡΑΤΗΜΑ - ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Z.

1.        Υπάρχει και το διπλό ισοκράτημα, όπως π.χ. στο πλ. δ' , όταν έχω θέση στο ψηλό τετράχορδο, το οποίο καταλήγει στον Δι, τότε μπορώ να πάρω ισοκράτημα Νη και Δι ταυτόχρονα, δηλαδή οι μισοί ισοκράτες να πάρουν ίσο Νη και οι άλλοι μισοί ίσον Δι, ταυτόχρονα. Αυτό ονομάζεται διπλό ισοκράτημα.

2.        Το διπλό ισοκράτημα δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους ήχους.

Εφαρμόζεται στους εξής ήχους:

Α' (Πα-Δι)

πλ. Α' (ΠΑ-Κε)

πλ. Β' (Πα-Δι ή Πα-Κε)

πλ. δ' (Νη-Δι).

3.        Το ισοκράτημα πρέπει να ενώνει τις συλλαβές, ενώ η μελωδική γραμμή πολλές φορές τη χωρίζει.

4.        Έχουμε τριών ειδών ισοκρατήματα.

α) Ο ισοκράτης λέγει ακριβώς τις ίδιες συλλαβές (συμπεριλαμβανομένου και των συμφώνων), τις οποίες λέγει ο ψάλτης. Στην περίπτωση αυτή παίρνουμε αναπνοή εκεί που παίρνει και ο ψάλτης.

β) Ο ισοκράτης λέγει μόνον τα φωνήεντα. Με αυτό τον τρόπο ενοποιούμε τις συλλαβές του ποιητικού κειμένου. Και στην περίπτωση αυτή ο ισοκράτης παίρνει αναπνοή εκεί που παίρνει και ο ψάλτης.

γ) Το ισοκράτημα ακούγεται σαν βόμβος μελισσών. Στην περίπτωση αυτή το ισοκράτημα είναι συνεχόμενο, και δεν δίνονται αλλαγές σε άλλους φθόγγους αλλά χρησιμοποιούμε ως ίσο μόνο τη βάση του ήχου. Η περίπτωση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί, όταν ο ψάλτης ψάλλει σε χρόνο σύντομο, όπως λ.χ. στην Μ. Εβδομάδα (κανόνες) ή σε αργά μαθήματα (χερουβικά, κοινωνικά). Στην περίπτωση αυτή πρέπει να υπάρχουν πολλοί ισοκράτες, οι οποίοι να εναλλάσσονται και να μη παίρνουν στον ίδιο φθόγγο ή στην μαρτυρία αναπνοή, αλλά να μοιράζονται: Οι ισοκράτες πρέπει μα συνεννοούνται μεταξύ τους έτσι ώστε οι μισοί να παίρνουν αναπνοή πρώτα και οι άλλοι μισοί ύστερα. Στην γ' περίπτωση οι ισοκράτες δεν πρέπει να παίρνουν αναπνοή την ίδια ώρα που παίρνει και ο ψάλτης. Στους ήχους Β΄, βαρύ διατονικό και πλ. Δ΄ μπορεί να εφαρμοστεί το τρίτο είδος ισοκρατήματος, δηλαδή ο βόμβος μελισσών.

(συνεχίζεται)