ΙΣΟΚΡΑΤΗΜΑ

 Χριστόδουλου Βασιλειάδη

 

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου)

Ήχος Δ΄

Κύριο ισοκράτημα (σύντομο και αργοσύντομο μέλος): Βου

Τα ισοκρατήματα του δ΄ ήχου σύντομου είναι Βου και Πα. Όπως και στους άλλους σύντομους ήχους είναι καλύτερα και κρατούμε συνεχόμενο ισοκράτημα.

Στο στιχηραρικό μέλος η βάση είναι το Πα, κάνει καταλήξεις ενδιάμεσες (ατελείς) στον Πα και τελικές στον Βου.

Κύριο ισοκράτημα ήχου «Άγια»: Δι.

Σύντομα μέλη: Πα (παράλληλα με το Βου).

Ισοκράτημα Πα παίρνουμε όταν έχουμε κατάληξη στον Πα, όχι οπουδήποτε αλλού.

Ισοκράτημα Δι παίρνουμε όταν η μελωδική μας γραμμή κινείται στο ψηλό τετράχορδο Δι – Νη, και κάνει κατάληξη στο Δι.

Αργοσύντομα μέλη: Πα, Βου, Δι.

Άγια: Δι, Βου, Πα. Στον ήχο Άγια μπορούμε όταν η μελωδία κτυπά άνω Νη, το ισοκράτημα να κρατεί κάτω Νη.

Στο μέλος «Τί Θαυμάζεις Μαριάμ...» έχουμε τρεις επιλογές ισορατημάτων:

1^η επιλογή: Δι χαμηλό.

2^η επιλογή: Δι, Πα.

3^η επιλογή: Δι, Πα, Κε χαμηλό. (Κε χαμηλό παίρνουμε όταν καταλήγει το μέλος στο τέλος του ύμνου στον Κε).

Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο οικονόμος Χαράλαμπος «αποκρούομεν την αηδή συνήθειαν των νεοτεριζόντων ψαλτών των ποιουμένων τας εντελείς του Πα καταλήξεις επί του Βου, προς οδηγίαν δήθεν των ισοκρατών»[1]. Δυστυχώς πολλοί ψάλτες και ισοκράτες είχαν αυτό το κακό συνήθειο, στον Δ΄ ήχο όταν γίνεται εντελής κατάληξη στον Πα να παίρνουν αμέσως ισοκράτημα Βου, προτού ο ψάλτης αρχίσει την νέα μελωδική γραμμή. Αυτή η συνήθεια έχει εκλείψει, υπάρχει ίσως ακόμη σε ψάλτες, οι οποίοι ψάλλουν πρακτικά, χωρίς να γνωρίζουν την ψαλτική τέχνη.

(συνεχίζεται)

---

[1] Όπ.π., σ. 150.